اهمیت شکل کلاته عناصر معدنی (Chelating)

در سال های اخیر تحقیقات فراوانی بر روی جذب عناصر معدنی و قابلیت زیست فراهمی (Bioavailability) آنها شده است .نقایص موجود در استفاده از مکمل های معدنی با منشاء غیر آلی مثل وجود ناخالصی ،ایجاد مسمومیت ، قابلیت زیست فراهمی پائین (بطور مثال : قابلیت زیست دستیابی سولفات منیزیم و سولفات روی کمتر از 10%می باشد.)و واکنش متقابل با عوامل ممانعت کننده جیره (Inhibitors)کارشناسان را بر آن داشت که به دنبال حل این مشکل بر آیند. تحقیقات اخیر نشان می دهد که بهترین راه برای اطمینان در دسترس قرار گرفتن عناصر معدنی استفاده از شکل شلاته آن(Chelating) می باشد.

آن دسته از مکمل های عناصر معدنی  (Natural or Syntetics) که این عناصر را بصورت کلاته(پیوندهای کووالانسی ) با پروتئین ها و اسیدهای آمینه در دسترس حیوان قرار می دهندباعث افزایش چشمگیر در جذب این عناصر از دیواره روده به گردش خون و نهایتاً بافتهای مورد نظر می شوند.

 نحوه قرار گرفتن عناصر معدنی بر روی رشته های پروتئین           نحوه اتصال عناصر معدنی با اسیدهای آمینه

این محصول که نسل جدیدی از مکمل های خوراکی عناصر معدنی می باشد با استفاده از تکنولوژی انحصاری شرکت تولید پروتئین وژلاتین آپادانا در طی پروسه ای خاص تولید گشته است. در این محصول اسید آمینه به عنوان یک حامل برای عناصر معدنی عمل می کند و به میزان چشمگیری باعث افزایش قابلیت جذب این عناصر از دیواره روده میگرد. (تصاویر 4 و 5)

ین شرکت افتخار دارد که برای اولین بار در ایران، با همکاری و مشاوره کارشناسان بین المللی کمپلکس مینرالهای کیلاته  (MCHA- Microcrystalline Hydroxyapatite Complex)   را مطابق با استانداردهای روز تولید کنندگان برتر دنیا تولید و در اختیار صنعت پرورش اسب و صنعت دام پروری و پرورش طیور  قرار دهد. کمپلکس مینرالهای کیلاته  MCHA  با فن آوری پیشرفته و منحصر به فرد تولید گردیده و حاوی ماکرومینرال های ضروری کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم و میکرومینرال های  (Trace Elements) ارزشمند آهن، روی، مس، کبالت، منگنز و سلنیم به همراه 33%~36% درصد پروتئین کیلاته (اسیدهای آمینه) در راستای حداکثر جذب این عناصر می باشد. اسیدهای آمینه کیلاته در این محصول ، عناصر معدنی موجود را به صورت باند شده  (Chelating)  از جدار روده عبور داده و از طریق جریان خون در دسترس بافتها قرار می دهد

تصویر شماره 4: عناصر معدنی کلاته با اسیدهای آمینه موجود در کمپلکس MCHAهنگام عبور از جدار روده به گردش خون.

تصویر شماره 5: عناصر معدنی باند شده با اسیدهای آمینه کمپلکس MCHAدر هنگام عبور و انتقال از گردش خون به بافت ها یا ارگانها.

نقش كلسيم فسفر در پوسته تخم مرغ و شكل گيري استخوان
كلسيم مهم ترين عنصر ساختماني استخوان و پوسته تخم مرغ در مرغ و پرنده هاي تخمگذار است. استخوان ، حاوي ۹۹% از كل كلسيم موجود در بدن مي باشد که در تنظيم سطح كلسيم خون نقش اساسی دارد. پوسته تخم مرغ داراي تقريباً ۹۴% كربنات كلسيم است كه با توجه به وزن ، بطور متوسط در هر تخم مرغ ۲ گرم كلسيم وجود دارد. برای داشتن تخم مرغ با کیفیت در مرغ های تخم گذار دریافت 4 گرم کلسیم در روز الزامی است . متاسفانه فقط 50 تا 60 درصد کلسیم موجود در جیره غذائی مرغ های تخم گذار در شکل گیری پوسته شرکت می کنند   که در نتیجه به علت عدم جذب کامل کلسیم کمبود کلسیم همواره در مرغ های تخم گذار مشهود است .
شکل گیری پوسته به طور متوسط 15 ساعت به طول می انجامد که در این زمان کلسیم از غده پوسته ساز به میزان 100 تا 150 میلی گرم  در ساعت ترشح می شود که به این عمل کلسیفیکاسیون گفته می شود .در کلسیفیکاسیون ، کلسیم مورد نظر از دو منبع جیره غذائی و استخوان تامین می شود . سطح طبیعی کلسیم خون بین 20 تا 30 میلی گرم است .
در يك جيره معمولي مرغان تخمگذار با 3% كلسيم يا بالاتر ، بيشتر كلسيم پوسته از طريق جذب روده اي تأمين  می شود، در حالي كه در جيره هاي تخمگذار با ۲% كلسيم ، ۴۰% - ۳۰% از كلسيم پوسته از استخوان اخذ مي گردد. بنابراين سطح كلسيم در جيره های  غذائی ، جيره هاي پيش از تخمگذاري و جيره تخمگذاري از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. هنگامي كه غدد پوسته ساز فعال نيستند جذب روده اي كلسيم از مواد غدايي حدود ۴۰% مي باشد ، اما وقتي اين غدد فعاليت مي كنند اين رقم به ۷۲% مي رسد.
استفاده از کلسیم ذخیره شده در استخوان ها ، سبب تضعیف بافت استخوانی ، ایجاد خستگی در مرغ های تخم گذار و افت کیفیت پوسته خواهد شد. در مرغ های تخم گذار خواهد شد  پس درصورتی که میزان کلسیم جذب شده از جیره غذائی کافی باشد نیازی به استفاده از کلسیم ذخیره شده در بافت استخوان ها نیست . اما به دلیل اینکه مکمل های معدنی مثل دی کلسیم و منو کلسیم عاری از ناخالصی و فلزات سنگین نیستند، لذا استفاده بیش از اندازه از آنها می تواند منجر به مسمومیت حیوان گردد.
کمپلکس MCHA    مرغ های تخم گذار ، که به روش کلاته تهیه می گردد می تواند کمبود کلسیم حیوان را مرتفع نموده و در نتیجه از تبعات ناشی از آن جلوگیری و تخمی با کیفیت پوسته بالا تولید نماید . در این روش  کلسیم به صورت کلاته با پروتئین ها و اسیدهای آمینه در دسترس حیوان قرار می گیرد که جذب روده ای را بشدت بالا برده و کلسیم به راحتی از دیواره روده وارد گردش خون شده و به نهایتا در اختیار بافت های هدف قرار می گیرد . از طرف دیگر ۸۰% فسفر بدن در استخوان ها يافت مي شود. در حالي كه مقدار بسيار كمي فسفر در پوسته تخم مرغ ديده       مي شود اما نقش فسفر در مرغ هاي تخمگذار بيشتر در رابطه با متابوليسم كلسيم مي باشد.

 نسبت كلسيم به فسفر :
نسبت بالاي كلسيم به فسفر در روده ، جذب هر دو عنصر را كاهش مي دهد. كلسيم زياد ، PH روده را افزايش داده و باعث افت جذب فسفر ، روي و منگنز مي شود. حد بالاي فسفر در پلاسما باعث كاهش جذب كلسيم شده و كلسيم مورد نياز از منبع استخواني تأمين خواهد شد. فسفر همچنين باعث بالانس اسيد و بازدر بدن مي گردد. مقدار صحيح نسبت كلسيم به فسفر براي رشد طيور ۵/۱ به ۱ الي ۲ به ۱ مي باشد. که درمحصول کمپلکس MCHA نسبت کلسیم و فسفر به نسبت 2 به 1 می باشد  که نسبتی ایده ال است .
در خصوص فسفر هم نکته مهم قابلیت جذب این ماده است . فسفر موجود در جیره های غذائی به میزان کافی جذب نمی شود اما بدلیل فرم کلاته فسفر در کمپلکس MCHA ، جذب آن بصورت کامل صورت گرفته و نیاز بدن حیوان را تامین می کند.